Günümüzde işçi ve işveren ilişkilerinde en önemli unsurlardan biri sadakat yükümlülüğüdür. İş ilişkisi devam ettiği müddetçe sadakat yükümlüğünün başka bir görünümü olarak işçi, işverenle rekabet etmeme borcunu üstlenmektedir.
Zira işçi iş ilişkisini sürdürür iken işyerine ait üretim sırları, tedarik zinciri, iş akışı ve müşteri portföyü gibi birçok bilgiye erişmiş olmakla birlikte; söz konusu bilgilerin rakip işletme veya işyerlerinde kullanılması işveren aleyhine büyük zararlar doğurabilmektedir.
İşçinin iş ilişkisinin devamı sırasında işverene karşı rekabet yasağına aykırı davranmama yükümlülüğü bulunmakla birlikte; uygulamada iş ilişkisi sona erdikten sonra da rekabet yasağının devamı için işverenler tarafından iş sözleşmelerine sıklıkla her sözleşmede yer alacak şekilde sabit rekabet yasağı hükümleri tatbik edildiği, ancak mevzuat ve Yargıtay içtihatları çerçevesinde işbu matbu maddelerin ekseriyetle geçersiz olduğu görülmektedir.
İşçilerin işverene karşı geçerli bir rekabet etmeme taahhüdünden söz edilebilmesi için söz konusu rekabet yasağı maddeleri bakımından gerekli olan ana unsurlara aşağıdaki tabloda özet halinde yer verilmiştir:
Yer Yönünden Getirilebilecek Sınırlamalar | İşin Türü Yönünden Getirilebilecek Sınırlamalar | Zaman Yönünden Getirilebilecek Sınırlamalar |
İşçinin işverene karşı rekabet etmeme taahhüdü belirli bir bölge ile sınırlı tutulabilir. | İşçinin rekabet etmeme borcu ancak belirli işler ve durumlar için geçerli olabilir. Matbu bir şekilde sınırın geniş tutulması yerinde olmayacaktır. | Rekabet etmeme borcu en fazla 2 yıl ile sınırlı tutulabilir. |
İşverenin faaliyet alanı kapsamında belirli faaliyet alanı, belirli coğrafi kesimler, şehir gibi net bir yer sınırı bulunmalıdır. Yer bakımından belirlenecek olan sınırın işverenin faaliyet alanını aşması mümkün değildir. | İşverenin faaliyet alanı içerisinde kalan ve işçinin o işle ilgili işverenin üretim sırları, tedarik zinciri, iş akışı, müşteri portföyü gibi çeşitli bilgilere vakıf olduğu bir alan olmalıdır. | İşçinin üst düzey yönetici olması, işyerinin kilit pozisyonunda çalışması ve bilgi birikimi, kendisine yapılan yatırımlar gibi özel durumların varlığı halinde 2 yıldan fazla süre belirlenmesi söz konusu olabilecektir. |